Ticaret

Ticaret bir bölgenin vazgeçilmez unsurlarından birisidir. Hatta bölgenin hayat damarları olarak nitelendirilebilir. Bucak’ın özellikle Burdur, Isparta ve Antalya üçgeninde olması ticari hayatın canlı olmasına katkı sağlamaktadır. Küçük Ölçekli Sanayi Bucak ilçesini bölgede öne çıkaran sektörlerden birisidir. Geçmişte birçok bölgede yaygın olmamasına rağmen Bucak ilçesindeki motorlu araç tamirciliğinin başarısı ile ilçenin adı Türkiye çapında tanınır hale gelmiştir. Özellikle 1980’li yıllarda Türkiye’nin her tarafından kamyon tamirciliği ve karoser yapımı için birçok kamyon esnafı Bucak Sanayisi’ne gelmekteydi. Motorlu araç tamirciliği ilk zamanlarda şehrin değişik yerlerindeki evlerin altında yapılırken; daha sonra belediye tarafından yaptırılan eski sanayi adı verilen bölgeye taşınmıştır. Daha sonra, 1977 yılında kurulan SS Bucak Küçük Sanayi Sitesi Kooperatifi aracılığı ile 360 işyeri kapasiteli modern yeni sanayi sitesinin yapımına başlanmıştır. 1985 yılında faaliyete geçen yeni sanayi sitesindeki işyerleri yetersiz kalınca ilave işyerleri yapılmıştır. Günümüzdeki yeni sanayi sitesinin en önemli özelliği, buradaki işletmelerin sadece tamir ve bakım işleriyle değil, aynı zamanda çeşitli alanlarda üretim faaliyetlerini de yapmalarıdır. Ekonomik gelişmeye paralel olarak son yıllarda işletme büyüklükleri ve üretim yapan işletme sayısı artmıştır. Şu anda Bucak Esnaf ve Sanatkarlar Odasına bağlı 279 esnaf sadece motorlu taşıt imalatı ve tamirciliği ile uğraşmaktadır. Ayrıca, Sanayi Sitesinde torna-tesviyecilik, kaynakçılık, hırdavatçılık, bisiklet ve motosiklet tamirciliği, akü tamirciliği gibi konularda faaliyet gösteren çok sayıda işletme bulunmaktadır.

Motor yenileme, torna-tesviye, karoser, ağaç-demirplastik doğrama vb. işi ile uğraşan atölyeler genellikle küçük sanayi sitesi içerisinde yer almaktadır. Bucak sanayi esnafı üretime dönük çalışmalara önem vermiş, bu konuda da başarı sağlamıştır. Küçük sanayi sitesi içerisinde oto yan sanayi alanında üretim yapan çok sayıda atölye mevcuttur. Bunlar: oto elektrik parçaları, far anahtarı, elektrik butonları, sinyal, far, silecek kolları, bay pas pompası, egzoz freni, plastik döşeme parçaları vb. Boyutu ve şekli bilinen her türlü parçayı yapabilecek kapasitede bir çok atölye mevcuttur. Bucak ilçesinin Burdur-Antalya ve Isparta-Antalya karayolunun üzerinde bulunması taşımacılığın ve dolayısıyla ilçede küçük sanayi sitesinin gelişmesine katkı sağlamıştır. Çok sayıda aile geçimini kamyon taşımacılığı ile sağlamaktadır. Halen Bucak Şoförler ve Otomobilciler Odası’nın 906 aktif ve 5 454 aktif olmayan üyesi bulunmaktadır. Bölgede otomotiv tamirciliğinin ve taşımacılık sektörünün gelişmiş olması beraberinde oto alım satım ticaretini de geliştirmiştir. Sayıları 25’i bulan oto galerileri sayesinde bölgede otomobil alım–satım sektörü oldukça hareketlidir. Bucak’ta oto tamirciliğinden başka elektrik malzemeleri imalatçılığı tamirciliği ve soğuk demircilik meslekleri de gelişmiştir. Bu iki sektörün gelişmesinin en önemli nedeni inşaat sektörüdür. Bölgede iş alanlarındaki gelişmeye paralel olarak köylerden ve civar ilçelerden Bucak ilçe merkezine olan göç artışı inşaat sektörün geliştirmiştir.

İnşaat sektörü diğer alanlardaki ticari faaliyetleri (elektrik malzemeleri imalatçılığı-tamirciliği, soğuk demircilik, inşaat malzemeleri üretimi, sıhhi tesisatçılık ve boyacılık gibi) geliştirmiştir. Bu alanlarda 100’den fazla küçük esnaf işletmesi bulunmaktadır. Yine inşaat sektöründeki gelişme emlak komisyonculuğunu da artırmıştır. Kitre ve salep ticareti de ilçe ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır. Dondurma üretiminde kullanılan salep Bucak’tan Türkiye geneline pazarlanmakta, ülke ihtiyacının yaklaşık %70-80’i Bucaklı esnaflar tarafından karşılanmaktadır. Bakkallık ve büfecilik mesleğini yürüten Bucak Esnaf ve Sanatkarlar Odasına kayıtlı küçük esnaf sayısı181’dir. Bazı kurum ve okullarda faaliyet gösteren 18 kantin işletmesi mevcuttur. Sosyo-ekonomik gelişmeye paralel olarak özellikle ilçe merkezinde orta ölçekli marketler açılmaya başlamıştır. Bazı büyük mağaza zincirleri de gelecek yıllarda Bucak’ta faaliyete başlamayı planlamaktadır. Bucak Esnaf ve Sanatkarlar Odasına bağlı 99 esnaf tuhafiyecilik, konfeksiyonculuk, manifaturacılık ve kavafiyecilik mesleklerini yürütmektedir. Bu işletmelerde her yaş ve grubun tercih ettiği her çeşit ürün ve marka bulunmaktadır. Bucak halkı boş zamanlarını değerlendirmek ve hoş vakit geçirebilmek için “kahvehane” adı verilen mekanları tercih etmektedir. İlçedeki kahvehanelerin sayısı 70 civarındadır. Kahvehanelerin yanında çevre işyerlerine sadece çay, kahve gibi içecek hizmetlerini sürdüren çay ocağı ve çay bahçeleri de bulunmaktadır. Son yıllarda ise ilçede internet kafe adı verilen bilgisayar oyun merkezleri gençler tarafından tercih edilmektedir. Günümüzde sayıları gittikçe azalan terzi ve halı-kilim dokumacılığı gibi meslek grupları da bulunmaktadır. Halen terzicilik ve halı-kilim dokumacılığı faaliyetini sürdüren 20’şer esnaf bulunmaktadır. Makineli üretime geçişle birlikte; 1940’lı yıllardan beri sürdürülen çulçuval ve halı-kilim dokumacılığı el sanatları günümüzde yok olmaya yüz tutmuştur

Sanayi

Burdur ili, Batı Akdeniz Bölgesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Bucak, Burdur merkez ilçeden sonra nüfusu ve ekonomik yapısı ile ilin en büyük ilçesi konumundadır. 2014 yılı adrese dayalı nüfus sayım sonuçlarına göre; ilçenin nüfusu 43 282, ilçeye bağlı köylerin nüfusu ise 21 481’dir. Son on yılda ilçe merkezindeki sanayileşmeye paralel olarak köylerden merkeze doğru bir göç meydana gelmiştir. Burdur kent merkezi ve Bucak ilçe nüfusu 2000-2014 yılları arasında artmıştır. Buna karşılık Burdur’a bağlı diğer ilçelerin nüfusları ise azalmıştır. Bu durum Burdur il ve Bucak ilçe merkezinin cazibe özelliği taşıdığı ve şehirleşme yönünün bu iki merkeze doğru olduğunu göstermektedir. 2003 yılı sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre Türkiye’deki 872 ilçe içerisinde Bucak İlçesi 184. sırada yer almaktadır. Burdur iline bağlı diğer ilçeler sıralamada daha gerilerde bulunmaktadır. Bucak ilçesi geçmişte küçük sanayi sitesiyle özellikle oto tamirciliği ve karoser imalatı ile adını Türkiye’de duyurmuştur. Bucak’ın Antalya-Afyon karayolu üzerinde olması ilçenin Türkiye nakliye sektöründe önde gelen bir merkez olmasına neden olmuştur. Fakat 1980 sonrası çeşitli nedenlerle ilçede nakliye sektörünün nispi önemini kaybetmiş bu durum ise küçük sanayi sitesindeki tamir atölyelerini olumsuz etkilemiştir.

Geçmişte, Bucak ilçesinde küçük ölçekli sanayi denilince taş ve toprağa dayalı sanayi (tuğla ve kiremit fabrikaları) akla gelmekte idi. 1980’lerin sonundan itibaren ilçede mermer yataklarının bulunup rezerv tespitlerinin yapılarak üretime açılması sonucu mermer taşlarını işleyen fabrika sayılarında hızlı bir artış yaşanmıştır. Bu gelişmede dünyada ve Türkiye’de inşaat sektöründe mermer ürünlerine olan artan talebin etkisi büyüktür. İlçede geçmiş dönemlerde istihdamın büyük kısmını karşılayan fakat zamanla nispi önemini kaybeden küçük sanayi sitesi, nakliyecilik ve tütün üretimi alanlarında açığa çıkan işgücü mermer sektörüne doğru kaymaya başlamıştır. Mermerin çıkarılması, taşınması ve işlenmesi ilçede istihdama önemli düzeyde katkı sağlamıştır. Mermer fabrikalarının yanında mermer işleyen küçük atölyeler de bulunmaktadır. Bucak Ticaret ve Sanayi Odası Kayıtları’na göre; ilçede işletilmekte olan ocak sayısı 18, kurulu mermer fabrikası sayısı 50 ve mermer makineleri üretimi yapan firma sayısı ise 13’tür. İlçede mermer sanayinde çalışan işçi sayısı yaklaşık 1900, mermer ocaklarında çalışanların sayısı ise 300’dür. Avrupa’nın en büyük ölçekli çimento fabrikası olan AS Çimento’nun ilçe sınırları içerisinde kurulması ile fabrika önemli istihdam alanlarından birisi haline gelmiştir. Ayrıca, sayıları az olmakla birlikte ilçede; otomotiv yan sanayi, çelik iskele ve plastik gibi alanlarda da tesisler bulunmaktadır. Bucak ilçesi, orman varlıkları açısından oldukça zengindir. Elde edilen ürünlerin kalitesi nedeniyle Türkiye’nin her tarafından talep gelmektedir. Bu nedenle orman ürünlerini işleyen kereste sanayi gelişmiş, küçük ölçekli çok sayıda tesis kurulmuştur. Burdur İli Türkiye’de süt üretiminde önemli illerden birisidir. Bu nedenle ilçede süt mamulleri üreten tesisler bulunmaktadır. İlçede üretilen mermer, çimento ve diğer sanayi ürünlerinin önemli bir bölümü yurtdışına ihraç edilmektedir. Böylece, Bucak ilçesi hem Burdur iline ve hem de Türkiye’nin döviz gelirlerine önemli katkısı bulunmaktadır.

Türkiye ihracatı ithalata bağımlıdır yani döviz kazandırıcı işlemler aynı zamanda döviz giderlerine bağımlıdır (otomotiv sektöründe olduğu gibi). Buna karşın, ilçede üretilen ihraç ürünlerinin tamamına yakınının girdisinde yerli kaynakların kullanılması nedeniyle, döviz kazandırıcı gelirlerinin önemi bir kat daha artmaktadır. İnşaat sektörü önemini hiçbir zaman kaybetmeyecek bir sektördür. İnşaat sektörünün önemli bir girdisi olan mermer, çimento ve çelik iskele bu nedenle geleceğin sektörleri olma özelliğini de sürdürmektedir. Dolayısıyla bu sektörler bilinçli yatırım, üretim ve pazarlama planlarının uygulanması ile birlikte daha da geliştirilebilecek özelliklere sahiptir. Bucak ilçesinde 2 adet Küçük Sanayi Sitesi ve 1 adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır.

Bucakta Şirketler ve Faaliyet Alanları

Bucak Ticaret ve Sanayi Odasına kayıtlı 1 524 şirket bulunmaktadır. Ayrıca, değişik nedenlerle kaydı askıya alınan üyeler de bulunmaktadır. Faaliyet gösteren şirketlerin büyük kısmının Limited Şirket tipinde olduğu görülmektedir. Bucak ilçesinde kurulmuş olan şirketler, tek bir alanda faaliyet gösterebildikleri gibi kuruluş sözleşmelerinde yazılı diğer faaliyetlerin tümünü ya da bir kısmını yerine getirebilmektedir.